โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ในลักษณะเอียง 23.5 องศา โดยจะหันขั้วโลกเหนือและใต้เข้าหาดวงอาทิตย์สลับกัน

 
ฤดูกาลในโลก แบ่งออกตามโซนอากาศเป็น 2 เขตหลักคือ
ส่วนบริเวณโซนเขตร้อน หรือบริเวณที่อยู่ใกล้ ๆ เส้นศูนย์สูตร มี 3 ฤดูกาล ได้แก่ ฤดูร้อน ฤดูฝน และ ฤดูหนาว
โซนเขตหนาวกับเขตอบอุ่นและแถบขั้วโลก มี 4 ฤดูกาล ได้แก่ ฤดูใบ้ไม้ผลิ ฤดูร้อน ฤดูใบไม้ร่วง และ ฤดูหนาว
 
ประเทศไทยโดยทั่ว ๆ ไปสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ฤดู ดังนี้
1. ฤดูร้อน เริ่มต้นประมาณกลางเดือนกุมภาพันธ์ถึงกลางเดือนพฤษภาคม
2. ฤดูฝน เริ่มต้นประมาณกลางเดือนพฤษภาคมถึงกลางเดือนตุลาคม
3. ฤดูหนาว เริ่มต้นประมาณกลางเดือนตุลาคมถึงกลางเดือนกุมภาพันธ์
 
ลักษณะอากาศในฤดูร้อนพิจารณาจากอุณหภูมิสูงสุดของแต่ละวัน โดยมีเกณฑ์การพิจารณาดังนี้
- อากาศร้อน อุณหภูมิระหว่าง 35.0 ซ. - 39.9 ซ.
- อากาศร้อนจัด อุณหภูมิตั้งแต่ 40.0 ซ. ขึ้นไป
 
เกณฑ์การพิจารณาปริมาณฝนในระยะเวลา 24 ชั่วโมงของแต่ละวันตั้งแต่เวลา 07.00 น. ของวันหนึ่งถึงเวลา 07.00 น.ของวันรุ่งขึ้นตามลักษณะของฝนที่ตกในประเทศที่อยู่ในเขตร้อนย่านมรสุมมีดังนี้
- ฝนวัดจำนวนไม่ได้ ปริมาณฝนน้อยกว่า 0.1 มิลลิเมตร
- ฝนวัดจำนวนไม่ได้ ปริมาณฝนน้อยกว่า 0.1 มิลลิเมตร
- ฝนปานกลาง ปริมาณฝนระหว่าง 10.1 - 35.0 มิลลิเมตร
- ฝนหนัก ปริมาณฝนระหว่าง 35.1 - 90.0 มิลลิเมตร
- ฝนหนักมาก ปริมาณฝนตั้งแต่ 90.1 มิลลิเมตรขึ้นไป
 
ลักษณะอากาศในฤดูหนาวพิจารณาจากอุณหภูมิต่ำสุดของแต่ละวัน โดยมีเกณฑ์การพิจารณาดังนี้
- อากาศหนาวจัด อุณหภูมิต่ำกว่า 8.0 ซ.
- อากาศหนาว อุณหภูมิระหว่าง 8.0 ซ. - 15.9 ซ.
- อากาศเย็น อุณหภูมิระหว่าง 16.0 ซ. - 22.9 ซ.
 
ฤดูใบไม้ผลิ (spring) / วสันตฤดู
แกนโลกจะเอียงเพิ่มขึ้นทำให้แสงของดวงอาทิตย์อยู่ตรงกับเขตอบอุ่นและเขตหนาว ทำให้กลางวันยาวกว่ากลางคืนในเขตนั้น เริ่มต้น 21 มีนาคม และสิ้นสุด 20 มิถุนายนในซีกโลกเหนือ และเริ่มต้น 21 กันยายน สิ้นสุด 20 ธันวาคมในซีกโลกใต้
ธรรมชาติในฤดูใบไม้ผลิจะเต็มไปด้วยต้นไม้นานาพันธุ์ ผลิดอก ออกใบงดงาม เป็นช่วงเวลาแห่งความสดชื่นเบิกบานเป็นฤดูที่เต็มไปด้วยความมีชีวิตชีวา เหมาะแก่การท่องเที่ยวพักผ่อน
ฤดูร้อน (summer) / คิมหันตฤดู
เป็นฤดูที่มีอากาศร้อนที่สุดในปี โดยทั่วไปจะมีความร้อน และชื้นเป็นอย่างมาก โดยในตอนกลางวัน และเวลาตอนกลางวันจะยาวนานกว่ากลางคืน ฤดูร้อนในเขตอบอุ่นและเขตหนาวของซีกโลกเหนือจะอยู่ระหว่างฤดูใบไม้ผลิ และฤดูใบไม้ร่วง โดยทั่วไปในซีกโลกเหนือจะมีระยะเวลาตั้งแต่ 21 มิถุนายน ถึง 21 กันยายน และเริ่มต้น 21 ธันวาคม สิ้นสุด 20 มีนาคม ในซีกโลกใต้
ฤดูร้อนเป็นช่วงเวลายอดนิยมสำหรับนักท่องเที่ยว ที่ผู้คนหลีกหนีจากอากาศของฤดูร้อน ไปตั้งแคมป์ เดินป่าหรือเที่ยวทะเล
ฤดูใบไม้ร่วง (fall) / สารทฤดู
อยู่ระหว่างฤดูร้อนและฤดูหนาว เริ่มต้น 22 กันยายน สิ้นสุด 20 ธันวาคมในซีกโลกเหนือ และเริ่มต้น 21 มีนาคม และสิ้นสุดลง 20 มิถุนายนในซีกโลกใต้
อากาศจะเริ่มเย็นลง กลางวันจะสั้นลงและกลางคืนจะยาวขึ้น เพื่อความอยู่รอดพืชจึงต้องสลัดใบของมันทิ้งไปเพื่อลดการใช้พลังงาน นำไปสู่การเปลี่ยนสีของใบไม้
ฤดูหนาว (winter) / เหมันตฤดู
เป็นฤดูกาลที่มีอุณหภูมิต่ำที่สุดในรอบปีระยะเวลาเริ่มต้น 21 ธันวาคม ถึง 20 มีนาคม ในซีกโลกเหนือ และเริ่มต้น 21 มิถุนายน สิ้นสุด 20 กันยายน ในซีกโลกใต้ในซีกโลกใต้
กิจกรรมที่นิยมในฤดูนี้ ได้แก่ เล่นสกี หรือเลื่อนไถลสโนว์บอร์ดลงไปตามเนินหิมะ และเป็นช่วงเวลาแห่งการเฉลิมฉลองของผู้คนทั่วโลกในเทศกาลคริสต์มาสและวันขึ้นปีใหม่ ที่เต็มไปด้วยการประดับประดาไฟ ต้นคริสต์มาส การแต่งกาย